Teksty
Książki best of the best
Rozmowa z Magdaleną Frankowską, komisarką i jurorką konkursu PTWK „Najpiękniejsze Polskie Książki”, którego 64. edycja zakończyła się 23 maja 2024 roku wręczeniem twórczyniom i twórcom książek nagród i wyróżnień w sześciu kategoriach, nagrody honorowej oraz Grand Prix.
O wydostawaniu się z ciemnych głębin
Po wybuchu pandemii „wirusa z Wuhan” świat zamarł. Człowiek stał się en passant nurkiem opadającym w głąb akwenu, gdzie słabnie strumień światła słonecznego. Ograniczenia epidemiczne mogły się kojarzyć z freedivingiem, były jak zejście na wstrzymanym oddechu ku ciemnej i głuchej głębinie.
Polowanie na podwory
Kryją się w gąszczu. Otoczone morzem pokrzyw, żywopłotami z dzikich jeżyn, armią przeciskających się do światła drzewnych samosiejek. Kiedy się zbliżasz – łypią na ciebie ponurą nicością okien, zioną chłodem zgrzybiałego wnętrza. Ale możesz być spokojny: nic ci nie zrobią. Od dawna nie żyją.
Urlopy i ukropy
Przeżywamy to co roku, czekamy, planujemy. Lato, wakacje, urlopy. Część z nas decyduje się na podróże. Bliższe i dalsze, bardziej i mniej typowe. Szukamy w nich relaksu i wytchnienia, ale także nowych bodźców, poznawczych ekscytacji czy kulturalnych doświadczeń.
Niehonorowe doktoraty, splątane habilitacje
Niedługo Polska będzie usiana doktoratami Olgi Tokarczuk jak pomnikami Jana Pawła II. Byłoby jednak dobrze, gdyby przy okazji nadawania tych jak najbardziej zasłużonych honorowych doktoratów uczelnie pomyślały, gdzie na co dzień mają pisarki i pisarzy. Otóż – mają ich gdzieś.
Kiedy pisarze zaczną się zachwycać grą piłkarek?
Piłka nożna pisze historie, niczym najlepsza literatura. Niestety, pisarze zauważają tylko jej męską odsłonę. Kobiety nadal nie są dostrzegane w tej opowieści. Ale czy nie było tak również z literaturą? Jest więc nadzieja.
Wieczorynka
No i siedzę teraz na przystanku, pochylony, z opuszczoną głową, z łokciami wspartymi na kolanach. Jem drożdżówkę, a okruszki kapią na chodnik jak krew. Ktoś pomyśli, że… a właściwie gówno mnie obchodzi, co kto pomyśli. Ważne, że jem, że jestem, że jeszcze oddycham.
Horror vacui, czyli szkoda, że państwo to słyszą
Pomysł, żeby podczas transmisji z meczu ktoś opowiadał nam to, co właśnie oglądamy, był właściwie koniecznością – choćby dlatego, że w pionierskich latach transmisji telewizyjnych naprawdę nie było zbyt wiele widać.
Polska różnorodność w trójmiejskiej soczewce
Tegoroczny Trójmiejski Marsz Równości był wydarzeniem szczególnym. Po raz pierwszy manifestacja przeszła pod patronatem oficjeli wszystkich trzech miast. I nastąpiło to w momencie równie przełomowym dla trójmiejskiej historii: kiedy Gdańsk, Sopot i Gdynia nie mają prezydentów, lecz prezydentki.
Łydki Grealisha
Bo czyż łydka […] nie jest na wskroś literacka? Czyż – jako figura poetycka, potencjalne pars pro toto najrozmaitszych całości, motyw przewodni opowieści, metafora, symbol, nieodzowny element niejednej alegorii – nie łączy świata literatury i świata sportu w sposób niebudzący wątpliwości?
Jeszcze jeden kostium patriarchatu
Recenzja książki Williama Marxa Nienawiść do literatury, Wydawnictwo UŁ – słowo/obraz terytoria, Gdańsk–Łódź 2023.
Było ich trzech
Wspomnienie pięknego gola powróciło w momencie erotycznej epifanii, scalając się w jedno z odczuciem rozkoszy. Nawet coraz większe dawki heroiny nie pozwalały Rentonowi poczuć chociażby namiastki tego, co przeżył 11 czerwca 1978 roku.
Zamknięte usta Ameryki
Recenzja tomiku Adama Majewskiego Ameryka. Esej poetycki (Biblioteka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Kraków 2023), zakwalifikowanego do drugiego etapu XII edycji Nagrody im. Wisławy Szymborskiej w kategorii polskie tomy poetyckie wydane w 2023 roku.
Róża Ostrowska
Jest w Teatrze Wybrzeże tablica,
jest z imieniem we Wrzeszczu ulica,
jest „bedeker” z kaszubskich podróży,
tylko nie ma autorki już – Róży.
Kryształowy kielich i gdański księgozbiór
Za przestrzeń opowieści posłuży mi Trójmiasto i lokalne środowisko projektantek. Metodą działania będzie zaś kwerenda wśród książek znajdujących się na moich półkach. Wybór jest więc subiektywny i przypadkowy. Taki zabieg ma pokazać ogólnodostępność projektowanych dziś przez kobiety publikacji.
Chłopaki nie wiedzą, że piszę o nich tekst
Z boiska co rusz dobiegają okrzyki i zawołania w różnych językach, których nie potrafię nazwać. Ale nie muszę znać słów, aby rozumieć, które z nich są okrzykami radości, które komunikują coś pozostałym członkom drużyny, a które są wkurzone, bo nie podałeś, jak miałeś podać. Łączy nas piłka?
Żart
Najgłupszy żart jaki znam leci tak:
wyśpisz się w grobie. Ale kiedy
Ten żart obrócił się w dramat
tego nie potrafię ustalić.
Literatura, piłka, gol!
Skoro tak, to i piłka nożna (ba, cały sport w ogóle) jest literaturą. Bo futbol (ba, cały sport w ogóle) to opowieść o współczesnym świecie. Biedny ten, kto widzi tylko ludzi –zawodników czy zawodniczki – uganiających się za piłką po trawie (czy na innych sportowych arenach).
O projektowaniu książek
Jest 13 dzień 4 miesiąca 9 roku Xiantong. Skryba Wang Jie publikuje chińskie wydanie Diamentowej Sutry, tłumaczenia sanskryckiego tekstu. Tak powstała pierwsza w pełni drukowana książka, która w całości przetrwała do naszych czasów. W tym roku będzie obchodzić 1156 urodziny.
20 pytań do… Anity Wasik
Cykl „Projektantki książek. 20 pytań do…” powstał z chęci popularyzowania wiedzy na temat procesu powstawania książki jako obiektu. Poprosiliśmy więc trójmiejskie projektantki, by opowiedziały nam o metodach twórczych, podejściu do pracy i zdradziły, jak poznać, że dany projekt książkowy jest udany.
20 pytań do… Ani Witkowskiej
Cykl „Projektantki książek. 20 pytań do…” powstał z chęci popularyzowania wiedzy na temat procesu powstawania książki jako obiektu. Poprosiliśmy więc trójmiejskie projektantki, by opowiedziały nam o metodach twórczych, podejściu do pracy i zdradziły, jak poznać, że dany projekt książkowy jest udany.
20 pytań do… Kamy Schinwelskiej
Cykl „Projektantki książek. 20 pytań do…” powstał z chęci popularyzowania wiedzy na temat procesu powstawania książki jako obiektu. Poprosiliśmy więc trójmiejskie projektantki, by opowiedziały nam o metodach twórczych, podejściu do pracy i zdradziły, jak poznać, że dany projekt książkowy jest udany.
20 pytań do… Kasi Kubickiej
Cykl „Projektantki książek. 20 pytań do…” powstał z chęci popularyzowania wiedzy na temat procesu powstawania książki jako obiektu. Poprosiliśmy więc trójmiejskie projektantki, by opowiedziały nam o metodach twórczych, podejściu do pracy i zdradziły, jak poznać, że dany projekt książkowy jest udany.
Moby Dzik
Moje imię: Leamzi. Rok chamski 2052. Już od przeszło dekady trwa ta ponura chryja. Walka na śmierć i życie człowieka ze świnią dziką. Bunt ssaka łożyskowego z rodziny świniowatych jako uzasadnienie bezwzględnej wojny. Rozlać krew odyńca twą dystynkcją. Czcij ojca swego i matkę, a losze urządź jatkę…
20 pytań do… Ady Pawlikowskiej
Cykl „Projektantki książek. 20 pytań do…” powstał z chęci popularyzowania wiedzy na temat procesu powstawania książki jako obiektu. Poprosiliśmy więc trójmiejskie projektantki, by opowiedziały nam o metodach twórczych, podejściu do pracy i zdradziły, jak poznać, że dany projekt książkowy jest udany.
Mafijne cymelia
Z Dorotą Żuromską, Zuzanną Marciniak, Pawłem Hommą i Grzegorzem Bryszewskim z literackiego kolektywu Mafia Literacka, odpowiedzialnego za zbiory opowiadań Cymelium, tom 1: Opowieści na świąteczne chwile i tom 2: Za czym podążamy, wędrując w nieznane, rozmawia Czesław Romanowski.
20 pytań do… Eurydyki Katy
Cykl „Projektantki książek. 20 pytań do…” powstał z chęci popularyzowania wiedzy na temat procesu powstawania książki jako obiektu. Poprosiliśmy więc trójmiejskie projektantki, by opowiedziały nam o metodach twórczych, podejściu do pracy i zdradziły, jak poznać, że dany projekt książkowy jest udany.
Poezja w świecie nadmiaru
Prawdy, wartości, pragnienia i cele – to wszystko, ubrane w wytarte słowa, zapychało nasze uszy w potoku mowy władzy; w jej całkowitym nadmiarze. Zbawienna okazała się zbieżność pomiędzy końcem wyborów a rozpoczęciem wydarzenia, dla którego słowo ma o wiele większą wartość samo w sobie.
20 pytań do… Mimi Wasilewskiej
Cykl „Projektantki książek. 20 pytań do…” powstał z chęci popularyzowania wiedzy na temat procesu powstawania książki jako obiektu. Poprosiliśmy więc trójmiejskie projektantki, by opowiedziały nam o metodach twórczych, podejściu do pracy i zdradziły, jak poznać, że dany projekt książkowy jest udany.
![[Na początku opowieść…]](https://miastoliteratury.com/wp-content/uploads/2024/05/Na_poczatku_opowiesc-1-656x376.png)
[Na początku opowieść…]
Na początku opowieść była Słowem. „Księżyc” oznaczało noc. Światło explodowało jak słodkie amerykanki i jasny chleb z piekarni na Dąbrowszczaków.
![[Musiałem zobaczyć Ciebie…]](https://miastoliteratury.com/wp-content/uploads/2024/05/Musialem-1-656x376.png)
[Musiałem zobaczyć Ciebie…]
Musiałem zobaczyć Ciebie, z którego powstałem w dziś. Wczoraj byłeś Moje, które trzeba było spalić na rozstajach gdzieś za liceum, by rytuał się domknął.
