Teksty
Za szlufkę
Recenzja książki Iwony Partyki Teodor Hoppe idzie do nieba (Amaltea, Wrocław 2020).
Witaj, Apokalipso!
Rozmowa z Ewą Zarzycką i Jarosławem Futymskim
Ewa Zarzycka – urodziła się w 1953 roku w Szczecinie. Zajmuje się sztuką konceptualną, jest autorką rysunków, instalacji, obiektów wideo. Tworzy performanse mówione, w których słowu towarzyszą przedmioty (mapy, globusy, wykresy, rysunki), a sztuka przenika się z codziennością.
Jarosław Futymski – urodził się w 1987 roku w Ponince w Ukrainie. Zajmuje się poezją, instalacją, sztuką performans, fotografią i grafiką. Jest również kuratorem wystaw zbiorowych.
Zaproszenie na herstoryczny spacer po Gdańsku
Recenzja książki Czarownice, mieszczki, pokutnice. Gdańskie szkice herstoryczne Michała Ślubowskiego (Marpress, Gdańsk 2020).
Plaster z narracją. Terapeutyczne zadania literatury
Czy to, co czytamy w książkach, musi prowadzić naszą psychikę do depresji? Świat w obecnej formie jest średnim miejscem do życia i dostatecznie pokręconym, by jeszcze go opisywać bez dania jakiejkolwiek nadziei na odrodzenie czy transformację. Nie mam pojęcia, jaka zmiana nastąpi, jednak czynić ruchy w dół, pogrążać się, nurzać – polecam w wodach Bałtyku, latem, późnym, gdy już turyści wyjadą, a woda jeszcze ciepła. Najlepszy język, jeśli będzie opisywał tylko krew i brud – czy to w prosty (reporterski), czy wysmakowany (przynależny literaturze pięknej) sposób – nie posłuży człowiekowi, jedynie da upust pisarskiej i ogólnoludzkiej frustracji.
Wiersze występujące
Od pewnego czasu (znów) nie myślimy już, że wiersz jest co do zasady komunikatem zbędnym. Że tylko samopas złazi z płaszczyzny porozumienia, robiąc dziwaczne uniki. Nie uważamy już, że trudno mu skrzyknąć nawet niewielką ferajnę, cokolwiek załatwić, przekonać kogokolwiek. Że tylko bez końca zmienia zdanie, nie dotrzymuje słowa i nie umie się bić.
moja córka lubi sprawdzać czy ma różowe w oku tam gdzie się pokazuje jedzie mi tu czołg
Herstoria i pochwała wolnej woli
W Dzień Kobiet 2023 roku tradycyjna, dziewiętnasta już Trójmiejska Manifa przemaszerowała przez Główne i Dolne Miasto, tym razem w sprawie równości pracowniczej i godnych płac, a nam pozostaje dostrzec, że święto Ósmego Marca zbiega się zwykle kalendarzowo ze świętem Purim, kabaretowym i karnawałowym zarazem. Wyjaśniająca jego genezę Księga Estery datowana jest na około 150 rok p.n.e. Dwa tysiące lat temu, a wydaje się, jakby to było wczoraj.
Zawód: bibliotekarz
Ze Zbigniewem Walczakiem rozmawia Czesław Romanowski
Zbigniew Walczak – absolwent Uniwersytetu Warszawskiego (informacja naukowa i bibliotekoznawstwo) oraz Uniwersytetu Gdańskiego (filologia polska). Bibliotekarz, animator kultury. Od 2008 roku kierownik Filii Gdańskiej Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku. Obszar jego zainteresowań to kształtowanie się społeczności Gdańska po drugiej wojnie światowej oraz gdańskie środowisko literackie w tym okresie. Pracuje nad monografią miesięcznika społeczno-kulturalnego „Litery” (1962–1974).
Z przeszłości w teraz i z teraz w przeszłość
Czasami to, co było, przemienia się w to, co jest. A co właśnie się dzieje, jest przesłaniane przez to, co było. Tak mam z Gdańskiem. Kiedy chodzę jego odnowionymi ulicami i oglądam rozbudowane dzielnice, zdarza się, że mój umysł robi niekontrolowanego fikołka i na obrazy teraźniejszości nakładają się obrazy przeszłości.
Długa 35, czyli nowy przystanek literacki w Gdańsku
Długa 35 to działające w ramach projektu Gdańsk Miasto Literatury nowe miejsce dialogu artystycznego: księgarnia, galeria, kawiarnia, czytelnia, klub literacki z programem spotkań autorskich i wydarzeń festiwalowych, sala koncertowa, miejsce dla kameralnych spektakli i czytań performatywnych.
Chlebem i wódką
Recenzja książki Wiktorii Bieżuńskiej Przechodząc przez próg, zagwiżdżę (Wydawnictwo Cyranka, Warszawa 2022).
Zapraszamy do udziału w akcji „Gdańsk Czyta”!
Wydarzenie odbywa się w ramach popularnej, wywodzącej się ze Stanów Zjednoczonych akcji „One City, One Book”. Jej głównym założeniem jest zachęcenie jak największej liczby mieszkańców i mieszkanek danego miasta do przeczytania i przedyskutowania jednej, wybranej na dany rok książki.
Śmierć potrzebna do życia
Książek obrazkowych o śmierci przeznaczonych dla dzieci można znaleźć na polskim rynku wydawniczym całkiem sporo, coraz trudniej je kategoryzować. Choć rodzice sięgają po nie coraz częściej, to nadal towarzyszy im opór lub dyskomfort. A warto pamiętać, że łatwiej poruszyć temat, zanim dziecko doświadczy śmierci bliskich, i że książka może być dobrym punktem wyjścia do rozmowy.
Błędy poznawcze ludzi Zachodu
Z członkiniami grupy Tanzlaboratorium, Łarysą Wieniediktową i Marjaną Matwiejczuk, oraz badaczką tańca Katarzyną Słobodą rozmawia Anna Łazar
Tanzlaboratorium – niezależny kijowski kolektyw badawczo-performatywny. Zajmuje się dekonstrukcją językowych i mentalnych konwencji obecnych w kulturze współczesnej. Metoda ich krytycznej analizy wychodzi z praktyki cielesnej, z tańca i prowadzi do badania przyzwyczajeń percepcyjnych przez praktykę artystyczną. Więcej na stronie grupy. W Gdańsku wystąpili Ołeksandr Lebiediew, Marjana Matwiejczuk, Łarysa Wieniediktowa.
Odzyskiwanie przestrzeni
Kultura nie jest ilustracją rzeczywistości. Ma jednak związek z przepływem zbiorowych pragnień i potrzeb. Gdański program Wolne Słowo chce zmienić to, jak postrzegamy wojnę, ale też samych siebie.
Czarne źródła
Z Grzegorzem Kwiatkowskim rozmawia Jakub Orzeszek
Grzegorz Kwiatkowski – poeta, muzyk. Autor Biura Literackiego, w którym wydał między innymi tomiki Radości, Spalanie, Sową i Karl Heinz M. Członek zespołu psychodelicznego Trupa Trupa. Na Uniwersytecie Oksfordzkim współprowadzi warsztaty „Virus of Hate”. Gościł na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, na Uniwersytecie Stanforda, na Uniwersytecie Chicagowskim, na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa i w Jewish Theological Seminary. Wraz z profesorem UCLA Vinayem Lalem rozpoczął cykl spotkań „Sangam and Agora: A Forum of Poets, Philosophers, Scholars, and Autodidacts”, a z profesorem Uniwersytetu Oksfordzkiego Paulem Lodge’em – „It Sings Therefore We Are: Philosophy and Music in Conversation”. Jest członkiem grupy badawczej The Surviving Memory in Postwar El Salvador.
Pudełko z dziecięcymi skarbami
Z Marią Dek-Lewandowską rozmawia Maja Sitkiewicz
Maria Dek-Lewandowska – ilustratorka i autorka książek dla dzieci, absolwentka University of the Arts London i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Finalistka Illustrators Exhibition Bologna Children’s Book Fair 2023, najważniejszych targów książki dziecięcej na świecie. Jej Czary na Białym (Warstwy, 2016) i Przeplatalińscy (Dwie Siostry, 2019) zdobyły wyróżnienie graficzne w konkursie Polskiej Sekcji IBBY. Ilustracje Marii są jak pudełko z dziecięcymi skarbami, będące zapisem małych i wielkich przygód. Ona sama uwielbia Gdańsk, morze, naturę i szwendanie się bez celu. Przebywanie w lesie jest dla niej fundamentalnym warunkiem twórczości.
Cmentarna (n/ż)
Przystanek autobusowy „Cmentarna”, ulokowany w okolicy cmentarza w gdańskiej dzielnicy Chełm, mijam od lat. Fakt, że przystanek ten jest dostępny „na żądanie”, pobudza wyobraźnię – czyż nie oznacza to, że sami możemy zdecydować, kiedy przeniesiemy się na tamten świat? Wystarczy nacisnąć odpowiedni przycisk, zasygnalizować kierowcy gotowość i cel znajdzie się w zasięgu ręki.
