ZOEpolis / Woda. Esej wizualny

„W miejskiej kidzinie to, co antropogeniczne, przeplata się z tym, co pojawiło się niezależnie od człowieka. Tworzą one nierozerwalny splot, kołtun z elementów, których tożsamość nieraz trudno ustalić, staje się ona płynna i relacyjna, zależy od tego, z czym dany element został połączony”.

Esej powstał na podstawie badań artystycznych realizowanych na Wyspie Sobieszewskiej w latach 2022–2023 w ramach projektu „ZOEpolis / Woda” i zaprezentowanego w Art Lab Fundacji Wyspa Progress oraz innych lokalizacjach na Wyspie we wrześniu 2023 roku.

Kalosze i pantofelki. O Wyspie Sobieszewskiej i wodzie

Wyspę Sobieszewską stworzyła Wisła razem z Morzem Bałtyckim i człowiekiem. Gdyby nie ten ostatni, wyspy by nie było, a Wisła Śmiała, jak przystało na kogoś o takim przydomku, panoszyłaby się po żuławskich terenach, cyklicznie zalewając pola. Podporządkowanie się kaprysom wody było nie w smak mieszkańcom ziem na wschód od Gdańska i, zgodnie z nowoczesnym dążeniem do dyscyplinowania i kontrolowania żywiołów, zablokowali Wiśle drogę na zachód, tworząc dla niej nowe ujście – bezpośrednio na północ, prosto do Bałtyku. Zniknął meander, w którym zatrzymywały się kry, powodzie się skończyły, stworzono kanały irygacyjne, osuszono ziemie, a odcinek Wisły Śmiałej, od tamy aż do dawnego ujścia, stał się Wisłą Martwą.