Podwójne tożsamości, poharatane dusze. Marta Hermanowicz, Katarzyna Groniec, Ishbel Szatrawska

  • 24.09.2024 | 18:00

„Koniec”, „Kundle” oraz „Toń” – trzy powieści będące prozatorskim debiutem autorek bezkompromisowo mierzących się w języku z płynną tożsamością swoich bohaterów i ich doświadczeń – traum dziedziczonych pokoleniowo, wojen czy przesiedleń. Bohaterowie tych książek to „poharatane dusze”, używając określenia Elizy Kąckiej ze wstępu do „Kundli”.

Trzy narracje łączy graniczna kondycja postaci, fikcje oplecione wokół „autobiograficznego” ja i powroty do miejsca / domu zasiedlanego i opuszczanego, który kumuluje w sobie istnienia żywych i umarłych.

Hermanowicz, Groniec i Szatrawska kreują światy kobiecocentryczne, w których płynnie przenika się przeszłość i teraźniejszość. Poddają próbie scalenia i uchwycenia pogruchotane opowieści oraz ludzkie losy wpisane w biografie rodzin, wsi i miasteczek, w tym z Ziem Odzyskanych. To Warmia i Mazury (Szatrawska), Toszek na Górnym Śląsku (Groniec) czy oniryczny Koniec, Wołyń i syberyjskie zsyłki z powieści Hermanowicz. Autorki mierzą się z tym, co historyczne, literacko wprowadzając jednak pierwiastki mitu, magii.

Brawurowe i odmienne opowieści – historyzująca Szatrawskiej czy pełne przesunięć czasowych i przestrzennych Hermanowicz i Groniec – poprzez fikcje odzyskują pamięć przesiedleńczych i wojennych losów jednostek, rodzin, mniejszości, wadzą się z powidokami historii, dają głos różnym językom. Na nowo redefiniują pytanie, jak pracuje w nas przeszłość, skąd pochodzimy i dokąd zmierzamy.

udostępnij: