Przepis na socrealistyczną powieść. Wykład Marii Tkaczenko

Marija Tkaczenko, literaturoznawczyni, doktorantka Instytutu Literatury Narodowej Akademii Nauk Ukrainy bada powieści produkcyjne. W spotkaniu przy ulicy Długiej 35 w ramach programu „Wolne słowo” podzieli się przemyśleniami na temat kuchni socrealizmu. Za przykład posłużą teksty powstałe w latach 1925-1980 m.in. „Narodżujetsia misto” (Rodzi się miasto) Ołeksandra Kopyłenki, „Traktorobudy” (Konstruktorzy traktorów) Natalii Zabiły, „Z pohladu wicznosti” (Z perspektywy wieczności) Pawła Zahrebelnego, „Roman Miżhiria” (Romantyczna powieść Międzygórza) Iwana Łe. Ukraiński krajobraz do niedawana zawierał wiele obiektów przemysłowych powstałych w pierwszym trzydziestoleciu XX w., zaś socrealistyczne powieści produkcyjne dostarczały im mitów założycielskich. Socrealizm jest pewną uproszczoną recepturą na literaturę, ma określone powtarzające się w kolejnych tekstach składniki, według podobnego przepisu można przygotować też realizm kapitalistyczny, katolicki, czy ekologiczny. Dlaczego warto przyglądać się zagadnieniu socrealistycznej literatury? Nie tylko bowiem doświadczenie oporu i szukania wolności kształtuje sferę publiczną, jej ważnym składnikiem są strategie formowania nacisku i budowania klisz propagandowych. Wykład w języku ukraińskim symultanicznie tłumaczony na polski.